ÖZET

Öğrencinin akademik başarısını etkileyen en temel faktörlerden biri de motivasyon olarak görülmekte ve motivasyonu yüksek düzeyde olan öğrencilerin tüm davranışlarını öğrenme amaçlı düzenlediği ifade edilmektedir. Bu durum öğrencilerin akademik motivasyon düzeyinin incelenmesinin önemini de ortaya koymaktadır. Araştırma ile ortaokul öğrencilerin akademik motivasyon düzeylerinin belirlenmesi, cinsiyet, devam edilen okul türü, bilim ve sanat merkezlerinde kayıtlı olup olmama durumu ve kayıtlı olunan sınıf düzey değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediği araştırılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de eğitim gören ortaokul öğrencileri oluştururken örneklemini kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile belirlenmiş 1012 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olan tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak “Bilmeye Yönelik İçsel Motivasyon”, “Başarıya Yönelik İçsel Motivasyon”, “Uyarım Yaşamaya Yönelik İçsel Motivasyon”, “İçe Yansıyan Dışsal Motivasyon”, “Dışsal Motivasyon-Dış Düzenleme”, “Belirlenmiş Dışsal Motivasyon” ve “Motivasyonsuzluk” olacak şekilde 7 alt boyuttan oluşan “Akademik Motivasyon Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Tüm veriler alt boyutlara göre ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Araştırmada cinsiyet açısından “İçe Yönelik Dışsal Motivasyon” boyutunda, okul türü açısından “Motivasyonsuzluk” alt boyutunda, kayıtlı olunan sınıf düzeyi açısından ise “Bilmeye Yönelik İçsel Motivasyon”, “Başarıya Yönelik İçsel Motivasyon”, “Uyarım Yaşamaya Yönelik İçsel Motivasyon”, “İçe Yansıyan Dışsal Motivasyon” ve “Motivasyonsuzluk” alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunmuştur. Öğrencilerin bilim ve sanat merkezine kayıtlı olma durumları açısından Akademik Motivasyon Ölçeği alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunmamıştır. Elde edilen sonuçlardan, öğrencilere yönelik rehberlik hizmeti faaliyeti yürüten kurumlar tarafından kullanılarak rehberlik hizmetlerinde gerçekleştirilen faaliyetlerde faydalanabileceği düşünülmektedir. Benzer çalışmalar farklı örneklem grupları, farklı değişkenler ve nitel araştırma modelleri kullanılarak gerçekleştirilebilir.

ABSTRACT

One of the most fundamental factors affecting a student’s academic success is seen as motivation, and it is stated that students with high levels of motivation regulate all their behaviors for the purpose of learning. This situation also reveals the importance of examining the academic motivation level of students. The research investigated whether secondary school students’ academic motivation levels differ according to gender, type of school attended, whether they are enrolled in science and art centers, and grade level. While the population of the research consists of secondary school students studying in Turkey, the sample consists of 1012 secondary school students determined by easily accessible sampling method. The survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. In the research, the data collection tools were “Intrinsic Motivation for Knowing”, “Intrinsic Motivation for Achievement”, “Intrinsic Motivation for Living Stimulation”, “Extrinsic Motivation Reflection”, “Extrinsic Motivation-External Regulation”, “Determined Extrinsic Motivation” and “Amotivation”. “Academic Motivation Scale” and “Personal Information Form” consisting of 7 sub-dimensions were used. All data were evaluated separately according to sub-dimensions. In the research, in terms of gender, in the “Intrinsic Motivation” dimension, in terms of school type, in the “Amotivation” sub-dimension, in terms of the grade level enrolled, “Intrinsic Motivation to Know”, “Intrinsic Motivation for Success”, “Intrinsic Motivation to Live Stimulation”, “Intrinsic Motivation to Live”, “Intrinsic Motivation to Live” A significant difference was found in the “Reflected Extrinsic Motivation” and “Amotivation” sub-dimensions. There was no significant difference in the sub-dimensions of the Academic Motivation Scale in terms of students’ enrollment in a science and art center. It is thought that the results obtained can be used by institutions that provide guidance services for students and can benefit from the activities carried out in guidance services. Similar studies can be carried out using different sample groups, different variables and qualitative research models.